تاریخ انتشار خبر : ۱۳۹۹/۱۱/۰۱ ۱۰:۳۰:۲۵
فرآیندهای جدید چک در سامانه صیاد
بانک مرکزی در یک اطلاعیه شرایط کارسازی چک در شرایط جدید را تشریح کرد. در این گزارش فرآیندهای مرتبط با چک در سامانه صیاد تشریح شده است.
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، صادرکنندگان و دریافت کنندگان چک از ۲۰ دی ۱۳۹۹ می‌توانند فرآیند ثبت، تائید و انتقال چک در سامانه صیاد را به صورت اختیاری انجام دهند. در حال حاضر این امکان از طریق برنامکهای موبایلی که فهرست آنها در تارنمای شرکت شبکه الکترونیک پرداخت کارت (شاپرک) منتشر می‌شود، فراهم است. با توجه به اختیاری بودن این امر تا اطلاع ثانوی، تمام چک‌ها کمافی‌سابق بدون نیاز به ثبت در این سامانه در شبکه بانکی کشور پذیرش و پردازش خواهند شد. بانک مرکزی تاکید می کند با توجه به اختیاری بودن فرایند ثبت چک در سامانه یادشده، انتقال چک کمافی سابق از طریق ظهرنویسی با ذکر هویت گیرنده جدید معتبر خواهد بود. همچنین چک‌های کنونی می توانند در وجه حامل نیز صادر شوند.
بر اساس اطلاعیه بانک مرکزی، با توجه به در دسترس‌بودن برنامکهای حوزه پرداخت، خدمات پرکاربرد از قبیل امکان ثبت چک (متعلق به هر یک از بانک‌ها)، تایید چک (چکی که کاربر به عنوان ذینفع قصد دریافت آن را دارد و نیاز است تا پیش از دریافت فیزیک چک، مندرجات آن را استعلام کرده و با فیزیک چک تطبیق دهد) و همچنین انتقال چک، توسط برنامکهای یاد شده ارائه می‌شوند. نیازی به انجام هیچ اقدامی از جانب بانک ها، برای دسترسی به برنامکهای یاد شده وجود نداشته و افراد می‌توانند برنامکهای فوق را دانلود و مورد استفاده قرار دهند. همچنین برنامکهای حوزه پرداخت صرفاً امکان ارائه خدمت به مشتریان حقیقی و حساب‌های انفرادی را دارا هستند. (مجموعه برنامکهای قابل استفاده در این حوزه از طریق وب‌سایت شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) به نشانی www.shaparak.ir قابل دریافت و نصب می‌باشد).
فرایندهای مرتبط با چک در سامانه صیاد
بانک مرکزی در این بخشنامه فرآیندهای مرتبط با چک را تشریح کرده است. موضوع نخست ثبت چک است. پس از درج مندرجات چک در برگ آن، صادر کننده به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد مراجعه کرده و سپس اقدام به ورود اطلاعات چک و اطلاعات هویتی ذینفع/ذینفعان می‌کند. لازم به ذکر است این مرحله به عنوان ثبت اولیه چک تلقی شده و ثبت نهایی چک در سامانه صیاد مستلزم تایید دریافت چک توسط ذینفع آن است.
اقدامات شامل چند گام است، نخست، ثبت مندرجات شامل تاریخ سررسید، مبلغ، اطلاعات هویتی ذینفع و بابت در برگ چک و گام دوم مراجعه به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد از طریق تلفن‌همراهی که سیم‌کارت آن متعلق به صادرکننده چک است احراز هویت از طریق یکی از کارت‌های بانکی صادر شده از سوی بانکی که دسته چک وی را صادر کرده است. همچنین ورود مندرجات چک در سامانه صیاد و تایید و ثبت اولیه چک دو گام پایانی آن است.
استعلام و تایید دریافت چک
در بخش دیگر بخشنامه نحوه استعلام توضیح داده شده است. با توجه به اینکه ثبت نهایی چک منوط به استعلام و تطبیق مندرجات برگ چک با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد است، گیرنده چک با در دست داشتن برگ چک اقدامات زیر را صورت خواهد داد: گام نخست، مراجعه به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد از طریق تلفن‌همراهی که سیم‌کارت آن متعلق به گیرنده چک است، معرفی می شود. (لزومی به یکسان بودن ابزار مورد استفاده توسط صادرکننده و تایید‌کننده چک وجود ندارد). گام دوم، احراز هویت از طریق هریک از کارت‌های بانکی متعلق به شخص و گام سوم استعلام و تطبیق مندرجات برگ چک شامل تاریخ سررسید، مبلغ، اطلاعات هویتی ذینفع و بابت است . در نهایت گام آخر تایید یا رد چک براساس انطباق یا عدم انطباق مندرجات عنوان شده است.
در صورت تایید، چک در وضعیت ثبت نهایی تلقی شده و قابلیت نقد شدن در سررسید را خواهد داشت. اما در صورت رد چک، ذینفع ضمن انتخاب حداقل یکی از دلایل مندرج در سامانه، می‌بایست فیزیک چک را به صادرکننده/انتقال‌دهنده عودت دهد.
انتقال چک
به گزارش بانک مرکزی در قانون جدید چک پشت‌نویسی با درج اطلاعات مربوطه در سامانه صیاد جایگزین شده است. براین اساس، مراحل زیر توسط انتقال دهنده چک می‌باید انجام گیرد: بر این اساس، گام اول مراجعه به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد از طریق تلفن‌همراهی که سیم‌کارت آن متعلق به انتقال‌دهنده چک است. احراز هویت از طریق هریک از کارت‌های بانکی متعلق به شخص و ورود اطلاعات برگ چک متعلق به انتقال دهنده در سامانه صیاد دو گام دیگر این فرآیند است. همچنین ورود اطلاعات مربوط به قلم اطلاعاتی بابت و هویت ذینفع جدید چک(انتقال‌گیرنده) و تایید و ثبت اولیه انتقال چک به عنوان دو گام نهایی فرآیند انتقال معرفی شده است.
استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده چک
این سرویس، همانند گذشته، امکان استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده چک از طریق ورود شناسه ۱۶ رقمی صیادی برگ چک را فراهم می‌کند. علاوه بر ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد، خدمت مذکور از طریق روش‌های قابل دریافت است:
پورتال بانک مرکزی: از طریق مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی این بانک به نشانی www.cbi.ir و با مراجعه به صفحه استعلام وضعیت اعتباری چک صیادی، از طریق ارسال شناسه استعلام 16 رقمی مندرج در چک‌های صیادی، نسبت به وضعیت اعتباری کلی صادرکننده چک از نظر تعداد و مبلغ چک های برگشتی رفع سوء اثر نشده نزد شبکه بانک مطلع شوند. لازم به ذکر است، این اطلاعات در قالب دسته‌بندی‌هایی که شرح جزئیات آنها در تارنمای این بانک موجود است، ارائه می‌شود.
سامانه پیامکی ۷۰۱۷۰۱: سامانه پیامکی ۷۰۱۷۰۱ امکان استعلام وضعیت اعتباری کلی شخص صادرکننده چک، شامل دسته‌ای که وی بر اساس تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی رفع سوء اثر نشده، در آن قرار می‌گیرد را اعلام می‌کند.