تاریخ انتشار خبر : ۱۳۹۶/۱۰/۱۴ ۲۰:۲۷:۳۹
بافت‌های ناکارآمد شهری به روایت آمار
تا پایان ۱۴۰۰ در بافت های ناکارآمد، سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه‌ای ۶۶ هزار هکتار در ۱۳۳۴ محله در ۳۱ استان کشور ارتقا و بهسازی می‌شوند.
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، هیبنا- نوسازی بافت‌های ناکارآمد شهری که طی دهه‌های گذشته به تدریج رشد و توسعه یافتند امروز به چالشی برای مدیریت شهری تبدیل شده است. علاوه بر این کیفیت منزلت اجتماعی ساکنان این مناطق منجر شد تا دولت یازدهم و دوازدهم به نوسازی این بافتها توجه ویژه ای داشته باشد.
از این رو از ابتدای دولت اعتدال پس از تبیین چارچوب نظری، تدوین اصول، مبانی، سیاست ها و راهبردهای شهری ستاد ملی بازآفرینی شهری و ستادهای متناظر استانی و شهری تشکیل شدند.
تحولات سریع و نامتوازن جمعیت شهری در ایران که هم اکنون در بر گیرنده 70 درصد از جمعیت کل کشور، اگرچه فرصت های جدیدی را برای توسعه فراهم می آورد اما چالشهایی عمیق و گسترده در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی در شهرها را به همراه داشته است که در صورت عدم اتخاذ برنامه‌های صحیح و پیش گیرانه منجر به توسعه نابسامانی در شهرها و نزول کیفیت زندگی شهروندان می شود.
بر اساس آمارهای رسمی موجود هم اکنون 30 درصد از بافت های شهری با جمعیتی حدود 19 میلیون نفر با چالش های نزولی کیفی زندگی شهری روبه رو است.
در حال حاضر عمده چالش های پیش روی شهرهای ایران را می توان در قالب مواردی مانند فاصله و شکاف طبقاتی، گسترش نابرابری در دسترسی به منابع و خدمات شهری، قطبی شدن شهرها، تشدید مخاطرات زیست محیطی و تشدید ابعاد گوناگون فقر شهری نام برد که خود سبب شکل گیری معضلاتی نیز می شوند.
بدون شک تبعات این چالش ها محدود به این عرصه ها نمی شوند و سایر پهنه های شهری و ساکنان را در مقیاسی سرزمینی تحت تاثیر قرار می دهند. پیچیدگی میان این چالش ها از سویی و گسترگی ابعاد و دامنه تاثیر گذاری آن ها بر کیفیت زندگی شهروندان از سوی دیگر، ضرورت اتخاذ نگرشی همه جانبه، جامع و ریشه ای به مسائل را در پی دارد.
اما اهداف کلان برنامه جامع بازآفرینی و اهداف کمّی برنامه ریزی شده تا افق 1404 چیست؟ در راستای تببین اهداف کلان برنامه جامع بازآفرینی در برنامه ششم توسعه مقرر شد بازآفرینی شهری با اتخاذ رویکرد شهر نگر در پی ایجاد ارتباط بین محلات هدف و شهر و در جهت پاسخگویی به نیازها و اولویت هایی باشد که از شرایط نابسامان محله ها و محدوده های هدف نشأت می گیرند؛ بنابرین با توجه به این نیازها و اولویت ها، مهمترین اهداف کلان برنامه بازآفرینی شهری تدوین شد به طوریکه مقام سازی محدوده‌های هدف در مواجهه با سوانح و بلایا، ارتقای هویت و منزلت مکانی و حفاظت از ارزشهای کالبدی و طبیعی در شهرها و محدوده ها، حکمروایی شهری در راستای احیا و انسجام اجتماعی ساکنان محله ها و محدوده های هدف در برنامه های بازآفرینی شهری و کاهش فقر شهری با رویکرد توانمندسازی ساکنان و پیشگیری از بازتولید فقر در محلات هدف، چهار برنامه کلان برای بازآفرینی شهری است.
بر اساس طرح ها و برنامه های تهیه شده، 2700 محله در 749 شهر در بافت های ناکارآمد شهری شناسایی و مصوب شده است که همانطور که گفته شد طبق آمار سرشماری نفوس و مسکن سال 1390 دست کم 19 میلیون نفر را در بر می گیرد. این محلات به سه گونه اصلی شهری شامل غیر رسمی و حاشیه، ناکارآمد میانی و تاریخی و ارزشمند تقسیم می شوند.
طبق امار در سراسر کشور 61 هزار و 657 هکتار بافت سکونتگاه غیررسمی، 55 هزار و 104 بافت ناکارآمد میانی و 24هزار و 141 بافت تاریخی وجود دارد.
اما در بخش اهداف کمّی برنامه ریزی تا 1404 برنامه بازآفرینی محدوده ها و محلات هدف در دو برنامه پنجساله ششم و هفتم (1404) پیش بینی شده است که هدف از آن ارتقای کیفیت زندگی ساکنان و زیست پذیری محلات هدف متناسب با زمینه های عمومی محلات در مقایسه با متوسط سطح توسعه یافتگی شهر اصلی است.
با این حال برای ارتقا و بهسازی بافت های ناکارآمد و غیررسمی و حاشیه ای شهری از سال 96 تا 1400 به تفکیک اهداف بازآفرینی مشخص شده است. بر این اساس قرار است تا پایان سال جاری در مجموع 11 هزار هکتار در 234 محله از نظر شاخص بازآفرینی شهری بهسازی شوند.
همچنین در سال 97 ارتقا و بهسازی 12 هزار و 500 هکتار در 250 محله، در سال 98 ارتقا و بهسازی 13 هزار و 500 هکتار در 270 محله، در سال 99 ارتقا و بهسازی 14 هزار هکتار در 280 محله و در سال 1400 ارتقا و بهسازی 15 هکتار در سال 300 محله هدفگذاری شده است که در مجموع تا پایان برنامه در مجموع بافت های ناکارآمد، غیر رسمی و حاشیه ای 66 هزار هکتار در 1334 محله بهسازی می شوند.