تاریخ انتشار خبر : ۱۳۹۶/۰۵/۲۸ ۱۱:۰۶:۳۹
کارنامه دولت یازدهم در بافت فرسوده
وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم طی چهار سال گذشته برنامه هایی را برای ساماندهی به جمعیت ۱۹ میلیون نفری «بد مسکن» در ایران پیاده کرد که تشکیل ستاد ملی بازآفرینی شهری با حضور ۲۲ دستگاه از جمله این اقدامات بود.
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن به نقل از خبرگزاری ایسنا، وزارت راه و شهرسازی طی چهار سال گذشته برای ساماندهی وضعیت حاشیه نشینان و بافت‌های ناکارآمد، ماموریت‌هایی را به شرکت عمران و بهسازی شهری محول کرد که شناسایی ۱۴۱ هزار هکتار مساحت بافت‌های ناکارآمد، تهیه طرح‌های بازآفرینی بافت‌های تاریخی و فرسوده در ۲۱۶ شهر و ارایه برنامه توانمند سازی سکونت گاه‌های غیر رسمی برای ۱۱۰ شهر از جمله مهم ترین فعالیت‌های این شرکت بوده است.
وزیر راه و شهرسازی در شرایطی حوزه مسکن را تحویل گرفت که شهرها با مشکل اساسی فرسودگی درونی مواجه بودند و طبق آمار عنوان شد حدود ۱۹ میلیون بد مسکن در ایران وجود دارد و از سوی دیگر مسکن مهر از نیاز واقعی تقاضا که عمدتا در بافت های حاشیه‌ای و فرسوده شهرها قرار داشت غافل مانده بود. بر همین اساس شرکت عمران و بهسازی شهری که زیرمجموعه این وزارتخانه محسوب می‌شود اولویت برنامه‌های خود را برای سیاست‌گذاری در حوزه توانمند سازی بافت‌های ناکارآمد به کار گرفت.
البته ارایه برنامه توسط یک شرکت نمی‌توانست منجر به ارتقای کیفیت شهرها شود. بر همین اساس وزارت راه و شهرسازی ۲۲ دستگاه را تحت عنوان ستاد ملی بازآفرینی شهری و با هدایت شرکت عمران و بهسازی گرد هم آورد که طی چهار سال گذشته عمده اقدامات در حوزه برنامه ریزی انجام گرفت.
سیاست‌گذاری و برنامه ریزی ملی برای تهیه و تصویب سند ملی راهبردی احیاء، بهسازی، نوسازی و توانمند سازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری در تاریخ ششم شهریور 1395 توسط هیأت وزیران صورت پذیرفت. محدوده‌های هدف برنامه مشخص شدند و در این مرحله بود که اعلام شد ۱۴۰.۹۰۲ هکتار مساحت کل بافت‌های ناکارآمد شهری در مجموع ۵۴۴ شهر را تشکیل می‌دهد. در این بین عنوان شد ۶۱.۶۵۷ هکتار سکونت گاه‌های غیر رسمی در ۱۱۰ شهر، شامل ۱۱۰۰ محله، ۵۵.۱۰۴ هکتار بافت‌های فرسوده میانی در ۴۶۵ شهر دارای محدوده مصوب ، شامل ۱۰۰۰ محله و ۲۴.۱۴۱ هکتار بافت‌های تاریخی در ۱۷۵ شهر، شامل ۶۰۰ محله قرار دارد.
یکی دیگر از کارها تدوین برنامه ملی بازآفرینی در ماده ۵۹، ۶۰ و ۶۱ قانون برنامه ششم با رویکرد اقتصاد مقاومتی برای بازآفرینی ۲۷۰۰ محله در افق برنامه بود که به اقداماتی همچون تهیه طرح‌های بازآفرینی شهری بافت تاریخی و بافت فرسوده میانی برای ۲۱۶ شهر، شامل ۱۸۱۳۲ هکتار بافت تاریخی و ۳۸۸۹۱ هکتار بافت فرسوده میانی و نیز تهیه طرح های توانمند سازی در سکونت گاه‌های غیر رسمی برای ۱۱۰ شهر شامل ۶۱۶۵۷ هکتار پرداخت.
ایجاد شبکه همکاری بین تمامی دستگاه‌ها به منظور هم راستا سازی برنامه‌ها و اقدامات از جمله ملزومات فعالیت‌ها بود. در این زمینه ستاد ملی بازآفرینی در سطح ملی راه اندازی شد که طی چهار سال گذشته ۳۲ جلسه و ۳۷۰ مصوبه خروجی این جلسات را تشکیل داد. در سطح استانی نیز تشکیل ستادهای بازآفرینی ایجاد شد که با ۹۳۴ جلسه و ۱۲۸۰ مصوبه همراه بود.
یکی از چالش‌ها تامین ابزارهای اجرایی برنامه بود که شامل ابزار های مالی و قانونی می‌شد. در بخش ابزارهای مالی ایجاد ردیف های طرح های تملک دارایی های سرمایه‌ای دولت و ایجاد ۹ ردیف با اعتبار بالغ بر ۶۳۰۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۵ و اعتباری بالغ بر ۳۷۰۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۶ انجام گرفت. در خصو ص ابزارهای قانونی نیز اقداماتی انجام شد که از جمله آنها می توان به تصویب روش‌های مختلف تامین منابع مالی برای اجرای طرح‌های بازآفرینی، تشکیل صندوق بازآفرینی شهری، راه اندازی موسسات پس انداز و تسهیلات مسکن در بافت‌های ناکارآمد شهری، مدیریت منابع غیرنقدی (دارائی ها)، صندوق های نیکوکاری، تامین مالی خرد از طریق راه اندازی صندوق‌های خرده تسهیلات، اختصاص منابع یارانه ای در اختیار بانک مسکن به تسهیلات نوسازی، تنوع بخشی و اولویت دادن به استفاده از تسهیلات بانکی به متقاضیان نوسازی نام برد.
ایجاد ابزارهای نهادی از دیگر فعالیت‌های شرکت عمران و بهسازی بود که در این خصوص به راه اندازی نهاد توسعه‌گر و راه اندازی و حمایت از تشکیل نهادهای تسهیل‌گر در محله‌های هدف اقدام کرد.
هم چنین از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ بیش از ۶۰۰ پروژه و در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ بالغ بر ۸۶۰ پروژه در ۱۶۸ شهر و ۳۵۲ محله، اقداماتی بود که در بحث خدمات روبنایی و توسعه زیرساخت‌ها و فضاهای شهری صورت گرفت.
اما یکی از مهم ترین بخش‌های فعالیت به اعطای تسهیلات نوسازی مربوط می‌شد. در این خصوص اعطای ۳۰۰ هزار فقره تسهیلات بهسازی و نوسازی مسکن در محدوده‌ها و محله‌های هدف در هر سال تا پایان برنامۀ ششم، در هیأت وزیران در سال ۱۳۹۳ به تصویب رسید که البته ۳۵ درصد از ۸۵۷۰۰ سهیمه ابلاغی اعطای تسهیلات نوسازی مسکن در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ تخصیص پیدا کرد.
نهادینه کردن سیاست‌ها و برنامه‌های بازآفرینی شهری؛ از طریق آموزش، گفتمان سازی، اطلاع رسانی و فعالیت های فرهنگی-ترویجی، اقدام دیگری بود که در این خصوص می‌توان به اجرای ۲۵۹ دوره آموزشی و رویداد آموزشی-ترویجی معادل ۱۰.۲۲۳.۰۰۰ نفر ساعت در سطوح ستادی و استانی، برگزاری ۹۳ نشست تخصصی، تهیه و انتشار ۳۷ عنوان اسناد ترویجی و ۴۴ عنوان کتاب و انتشار ۶ ۱ شماره نشریه، ایجاد شبکه های همکاری با دانشگاه ها، موسسات پژوهشی، سازمان های مدنی و مردم نهاد فعال به همراه تهیه بالغ بر ۱۸ طرح پژوهشی کاربردی و حمایت از بیش از ۲۰۰ مورد پایان نامه دانشجویی اشاره کرد.