تحقق گام دوم انقلاب در بخش آب

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، کمپین اجتماعی «من ایرانم، مرا دریاب» از سوی بانک مسکن، تلاش می کند که با اطلاع رسانی در حوزه آب، خاک و محیط زیست گامی در جهت حفاظت از اقلیم ایران بردارد. در این راستا، مرکز پژوهش های مجلس در یک گزارش تحلیلی به الزامات تحقق گام دوم انقلاب در بخش آب کرده است. بر اساس این گزارش، آب به عنوان یکی از شاخص های توسعه پایدار، نقش مهم و غیرقابل جایگزین در توسعه سایر بخش های کشور دارد. در چهار دهه پس از انقلاب اسلامی اقدامات ارزنده ای در جهت مدیریت این بخش مهم و زیربنایی انجام شده است. اگرچه در حال حاضر کاستی هایی نیز در این زمینه وجود دارد اما با بررسی چالش های حال حاضر بخش آب کشور و ارائه راهکارهای مؤثر می توان در سال های آتی از ابعاد این مشکلات کاست و وضعیت بخش آب را بهبود بخشید.
بر اساس این گزارش، در سال های اخیر بحران آب در کشور به مسئله ای مهم و اساسی تبدیل شده و این موضوع به دلیل محدودیت ذاتی منابع آب قابل دسترس از یک طرف و کم آبی ها و خشکسالی های پی درپی از طرف دیگر است. با وجود این شرایط لزوم برنامه ریزی های طولانی مدت در بخش آب، بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. اگرچه ارزیابی شاخص های عملکرد بخش آب در چهار دهه گذشته پیشرفت مطلوبی نشان می دهد و اقدامات سازه ای قابل توجهی در این بخش انجام شده است، اما مروری کلی بر بخش آب، وضعیت چندان رضایت بخشی را برای این بخش متصور نمی کند. برخی از چالش‏های مهم بخش آب کشور در حال حاضر عبارتند از: تغییر اقلیم و کاهش آب تجدیدپذیر، نابودی و تخریب زیست‏ بوم‏های آبی، بهره ‏وری پایین آب در بخش‏ های مختلف و منازعات آبی محلی و منطقه ‏ای. واضح است که ادامه سیاست‏ ها و روندهای پیشین در بخش آب، آینده این بخش را با چالش ‏ها و بحران‏ های بیشتری مواجه خواهد ساخت و ابعاد مختلفی از بحران آشکار خواهد شد. در نتیجه تغییر رویکرد اساسی در سیاست‏ ها و استراتژی‏ های این بخش در سال های پیش رو لازم است.
از نگاه مولفان این گزارش، برخی از مهم ترین علل بحران آب موجود عبارتند از: عدم تطابق اسناد بالادستی بخش آب با نیازهای روز این بخش، تعدد دستگاهی و عدم هماهنگی بین دستگاه‏ ها و بخشی‏ نگری آنها، نبود برنامه مدون بلندمدت و ارتباط سایر اسناد بالادستی، به ‏خصوص برنامه‏ های توسعه با آن و خشکسالی‏ ها و تغییر اقلیم. با عنایت به چالش های موجود و راهکارهایی که با واقع گرایی همراه باشد، می توان این بخش را در سال های آتی به نحو مطلوب تری مدیریت کرد.
این گزارش، یکی از دلایل وضعیت نسبی نامناسب بخش آب، را عدم موفقیت سیاست های پیشین اتخاذ شده در ارتقای این بخش دانست و آورده است: وضعیت نامطلوب بهره وری آب در بخش های مختلف، ساختارهای نامناسب مدیریت آب و بسیاری موارد قابل ذکر دیگر همگی حاکی از ناموفق بودن سیاست های مدیریتی بخش آب است. نکته مهم دیگر را می توان در نبود برنامه بلندمدت مدون و سند راه یا به عبارتی دیگر سند جامع آب مورد قبول همه دستگاه های ذی ربط بیان کرد. در این صورت علاوه بر حرکت منفعلانه هر دستگاه، ناهماهنگی و عدم احساس مسوولیت باعث عدم نیل به اهداف مطلوب می شود. با توجه به موارد اشاره شده در خصوص چالش های موجود در بخش آب، می توان با برنامه ریزی صحیح و واقع گرایانه بسیاری از مشکلات موجود در این زمینه را مرتفع ساخته و گام های موثری را در مدیریت مطلوب این بخش در سال های آتی و در گام دوم انقلاب اسلامی برداشت.