ضرورت مدیریت تقاضا و مصرف آب

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، کمپین «من ایرانم، مرا دریاب» از سوی بانک مسکن، سعی دارد با اطلاع رسانی مناسب، گامی در جهت بهبود تغییر الگوی مصرف در بخش آب بردارد. برخی معتقدند با توجه به افزایش آمار بارندگی در سال جاری، به دوره تر سالی رسیدیم و از دوره خشکسالی عبور کردیم، اما بررسی ها نشان می دهد که چنین موضوعی صحت ندارد و باید همچنان برای مدیریت مصرف آب تلاش کرد. بر اساس آمارهای منتشر شده متوسط بارندگی سال آبی گذشته در ایران ۳۴۲ میلی‌متر بود که این میزان رتبه چهارم در نیم قرن آمار بلندمدت بارندگی کشور است. مجموع آورد آب‌های سطحی سال آبی گذشته ۸۹ میلیارد متر مکعب به پشت سدهای کشور بود درحالی که این عدد در سال قبل تنها ۲۶ میلیارد متر مکعب بوده است. از سوی دیگر ظرفیت آب سدها فقط برای مصرف شرب استفاده نمی‌شود و برای بخش صنعت و کشاورزی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین نمی‌توان به این دلیل که بارندگی‌ها زیاد بوده و ظرفیت آب سدها افزایش پیدا کرده، افزایش مصرف آب را توجیه عقلانی کرد. اگر چه بارندگی امسال دو برابر نسبت به سال گذشته و نسبت به متوسط دراز مدت ۴۰ درصد بیش‌تر بوده، اما این میزان بارش پیامدهای خشکسالی ۱۱ ساله را جبران نکرده است.

اما حجم متوسط سالانه مصارف آب شرب و بهداشت در کشور حدود هفت میلیارد متر مکعب است که از این میزان ۴۰ درصد از طریق آب‌های سطحی و ۶۰ درصد از طریق آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود. بنابراین مطابق این آمارها در کلان شهرها مصرف آب حتماً باید به میزان مصرف متوسط جهانی برسد.

بر اساس بررسی ها صورت گرفته، متوسط مصرف شرب و بهداشت در مقیاس جهانی ۱۴۰ لیتر به ازای هر نفر است که این میزان در ایران خیلی بیش‌تر شده و بین ۲۱۰ تا ۲۵۰ لیتر است که در برخی نقاط مثل شمال شهر تهران بیش‌تر بوده و حتی به ۳۰۰ لیتر هم رسیده است. الگوی مصرف بهینه برای هر خانوار در کشور تا ۱۲ تا ۱۵ متر مکعب در ماه است و چنانچه بیش از این مصرف داشته باشند، مشمول هزینه‌های پلکانی خواهند شد.

به همین دلیل اولویت کاری باید مدیریت مصرف و تامین آب شرب باشد. مدیریت مصرف آب، اصلاح روش استفاده از منابع آبی در بخش‌های مختلف به ویژه در کشاورزی و نیز سرمایه‌گذاری برای تامین آب شرب صنعت برای سالیان دور از جمله مباحثی است که همواره مورد توجه مطالعات و پژوهش ها بوده است. همچنین کارشناسان بر این باورند که حل بحران آب در ایران، فقط یک راهکار دارد که مدیریت تقاضا و مصرف است و راهکارهایی مثل تهیه آب و انتقال آن برای دسترسی مردم، متناسب با شرایط زمان و مکان، راه حل‌هایی موقتی و مقطعی است. در این راستا کارگروه سازگاری با کم‌آبی در استان‌ها با هدف تدوین چشم انداز سیاست‌های مدیریت آب در استان‌ها تشکیل شده است. به گفته مسوولان وزارت نیرو، این سند که با اجماع تمامی دست اندرکاران بخش آب به‌ویژه تشکل‌های کشاورزی، مردمی و اساتید دانشگاهی تهیه شده خواهد توانست تا حد چشمگیری جلوی اضافه برداشت از منابع آب‌های زیرزمینی را در دشت‌های کشور بگیرد.