دلایل کمبود آب در ایران

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، یکی از چالش های مهم کشور در سال های گذشته، مساله کم آبی بوده است. بسیاری از کشورها با ارایه راهکار مناسب توانستند راهکار مناسبی را برای کم آبی اتخاذ کنند. این در حالی است که در گام نخست، باید مشخص شود که دلایل کم آبی در کشور ما چه مواردی بوده است، تا مناسب با این عوامل راهکارهای مهم اتخاذ کرد. کارشناسان موارد متعددی را برای دلایل کمبود آب در ایران اشاره می کنند، اما می توان به مورد مهم اشاره کرد.
۱- جغرافیای وابسته به بارش: بیش از ۸۵درصد وسعت کشور در منطقه فراخشک، خشک و نیمه‌خشک قرار دارد. ایران شامل یک فلات مرکزی خشک است که از نظر تغذیه آبی، وابسته به دو رشته‌کوه «البزر» و «زاگرس» است. رودخانه‌ها عموماً از این دو رشته‌کوه سرچشمه می‌گیرند و ذخایر آبی در فصول گرم، برف و یخی است که در ارتفاعات از زمستان سال گذشته باقی مانده‎است. تصور کنید علاوه بر این‎که میزان بارش در ایران یک‌سوم میانگین جهانی است، در سال‌های اخیر دایم از کاهش میزان بارش خبرهایی به گوش می‌رسد.

۲- هدررفتن آب در کشاورزی: آبیاری غرقابی در ایران، یکی از معضلات بسیاری از کشورهای خاورمیانه است. بیش از ۸۰درصد آب مصرفی خاورمیانه در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که این عدد در ایران به ۹۰درصد می‌رسد، درحالی که کشاورزی تنها ۱۵درصد از تولید ایران را شامل می‌شود.

۳- استفاده غیراصولی از آب های زیرزمینی: یکی از مهم‌ترین ذخیره‌های آبی ایران، آب‌های زیرزمینی هستند که از دیرباز به وسیله قنات در فلات مرکزی حفظ می‎شده و جریان می‌یافته‎است. متأسفانه بر اثر کاهش بارش، بسیاری از کشاورزان و واحدهای صنعتی مجبور به حفر چاه‌های غیرمجاز و آبکشی بیش از حد از آن شده‌اند که شاید یکی دو سال مشکل آن‎ها را حل کند اما به مرور بر مشکلات می‌افزاید. چهار دهه پیش تنها ۵۰هزار حلقه چاه در ایران وجود داشت که سالانه حدود ۹میلیارد مترمکعب از آن‎ها برداشت می‌شد اما اکنون بیش از ۶۵۰هزار حلقه ایجاد شده که سالانه بیش از ۶۰میلیارد مترمکعب از آن‎ها برداشت می‌شود.

۴- افزایش مصرف آب در واحدهای مسکونی: مصرف آب در «تهران»، «اراک»، «اصفهان»، «شیراز»، «قزوین»، «قم»، «کرج»، «کرمان»،«مشهد»، «همدان» و «یزد» بیش از مخازن آب در این شهرهاست. ۵۱۷ شهر دیگر، مصرفی برابر با مخازن خود دارند. پنج میلیون مشترک روستایی و ۱۴میلیون مشترک شهری در ایران وجود دارند. این جدا از واحدهای تجاری، صنعتی و کشاورزی است.

۵- لوله‌کشی غیراستاندارد در مناطق شهری: طبق آمار رسمی، ۳۰درصد آب تصفیه شده به دلیل فرسودگی لوله ها هدر می رود. جدا از این، آب لوله‌کشی در شهرهای ما فقط به صورت تصفیه‌شده ارایه می‌شود و مردم مجبورند برای آبیاری باغچه و شستن حیاط و خودرویشان هم از همان آب شیرین استفاده کنند.

این ها تنها بخشی از عوامل کم آبی است که می توان برای برخی از آن ها راهکارهای اصولی اتخاذ کرد. به عنوان مثال هدر رفت کشاوزی می تواند با بهره گیری از تکنولوژی حل شود. یا این که می توان با آموزش درست و اصولی، افزایش مصرف آب در واحدهای مسکونی را کنترل کرد. کمپین اجتماعی «من ایرانم، مرا دریاب» به دنبال ارایه اطلاعات صحیح در جهت فرهنگ سازی مصرف آب است.