بهبود رتبه اعتباری ایران در «بریکس»

کشورهای «بریکس»، (متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) رتبه ایران را بین «3 تا 5» اعلام کرده اند.

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن- هیبنا، طبق تقسیم بندی سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (OECD)، کشورها از نظر ریسک به 7 گروه تقسیم بندی می شوند؛ به این ترتیب که گروه های 1 و 2 کم ریسک ترین کشورها و گروه های 6 و 7 پر ریسک ترین کشورها را در بر می گیرند. در سال 2005 میلادی، ایران در گروه 4 قرار داشت، اما این جایگاه با فشار بیشتر تحریم ها در سال های اخیر رفته رفته به گروه 7 یعنی به گروه کشورهای با ریسک بالا تنزل یافت؛ حتی در مقاطعی ایران بدون پوشش ریسک اعتباری (Off Cover) نیز محسوب می شد. بعد از اجرای برجام، رتبه اعتباری ایران از گروه 7 به 6 تغییر کرد؛ این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان هم اکنون جایگاه واقعی ایران باید در گروه 3 یا 4 باشد. در این شرایط تحلیل های کارشناسی حاکی از این است که خبر بازگشت رتبه اعتباری ایران به زمان پیش از تحریم ها از سوی گروه «بریکس»، می تواند قدرت چانه زنی ایران را برای اینکه رتبه اعتباری ایران از نگاه OECD به 3 یا 4 بهبود یابد را تقویت کند. در همین رابطه مذاکراتی با موسسه های اعتباری بین المللی انجام شده و به آنها اعلام شده با توجه به توان بازپرداخت ایران و جایگاه کشور از نظر جذب فاینانس، در رتبه ایران باید بازنگری شود. جدیدترین خبرها حکایت از آن دارد که در نشست ژانویه سال 2018 در رابطه با رتبه اعتباری ایران تصمیم گیری خواهد شد که اگر ریسک های غیرمترقبه و سیاسی رخ ندهد، احتمال بهبود رتبه اعتباری ایران دور از دسترس نیست.

اهمیت این موضوع از آن جهت است که اگر فرض کنیم کشور 300 میلیارد دلار نیاز به سرمایه خارجی داریم، بهبود گروه تا حدود 15 تا 20 میلیارد دلار صرفه جویی از بابت پوشش ریسک خواهد داشت. به عبارت دیگر، تغییرگروه از 6 به 4، حدود 4 تا 5 درصد در هزینه های پوشش ریسک تاثیر دارد. اثرات بهبود رتبه اعتباری کشور تنها به این موضوع ختم نمی شود. شاخص ریسک و درجه اعتبار در حکم دماسنج و جهت نما برای سرمایه گذاران را دارد؛ به طوریکه سرمایه گذاران ترجیح می دهند به کشوری وارد شوند که ریسک کمتری دارد. در مجموع ریسک کشورها تعیین کننده سقف جذب سرمایه، هزینه بیمه اعتبار و فاینانس های خارجی است. سالانه کمتر از 200 میلیارد دلار اعتبارات بلند مدت (فاینانس) از طرف کشورهای اعتبار دهنده اعطا می شود که با چانه زنی برای بهبود رتبه اعتباری ایران، باید تلاش شود سهم بیشتری از این رقم به ایران تخصیص یابد.

به گفته کارشناسان، کشورهایی که در سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (OECD) عضویت دارند، کشورهای پیشرفته اقتصادی هستند که برای هماهنگ سازی سیاست های تجاری خود در زمینه اعتبار صادراتی و نرخ ها، کشورها را از نظر اعتباری، رتبه بندی می کنند تا یک رقابت عادلانه بین این کشورها شکل گیرد. کشورهای غیر عضو OECD یعنی بریکس از دستورالعمل آنها پیروی نمی کنند و سیاست های خاص خود را دارند. بریکس (BRICS) نام گروهی به رهبری قدرت‌های اقتصادی نو ظهور است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای عضو برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده‌ است؛ اعضای گروه بریکس همگی به غیر از روسیه همگی در رده کشورهای در حال توسعه یا اقتصادهای در حال ظهور هستند. این کشورها با برخورداری از 44 درصد جمعیت جهان و در اختیار داشتن حدود 25 درصد تولید ناخالص داخلی دنیا، وزنه قابل توجهی در اقتصاد جهانی به شمار می روند. رتبه اعتباری ایران نزد کشورهای عضو بریکس، نه تنها پس از برجام بهبود یافته، بلکه در مواردی حتی بهتر از آن شده، برای نمونه صندوق ضمانت صادرات هند (ECGC) در رتبه بندی 7 گروهی خود، رتبه 3 را برای ایران اختصاص داده است. صندوق ضمانت صادرات چین (سایناشور) نیز از 9 گروهی که برای رتبه بندی کشورها تعیین کرده، رتبه 5 را به ایران اختصاص داده است؛ ضمن اینکه صندوق ضمانت صادرات روسیه یا اکسیار نیز ایران را در گروه 4 اعتباری خود قرار داده و رتبه ایران نزد صندوق ضمانت صادرات آفریقای جنوبی (ECIC) نیز 5 از 7 است.