آخوندی در مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل شهرهای جدید مطرح کرد:
رمزگشایی از نا معادله خانه های خالی و حاشیه نشینی
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن- هیبنا، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در جلسه معارفه مدیرعامل جدید شرکت عمران شهرهای جدید گفت: حاشیه نشینی مسئلهای بسیار عمیق و پیچیده است که امیدواریم اهل علم و سیاستگذاران بتوانند پوسته شعاری آن را شکافته و وارد عمق این مطلب شوند که قطعا در بحث امنیت ملی نیز تأثیرگذار خواهد بود.
وی با تأکید بر اینکه ما در حوزه شهرنشینی در ایران با فرصت و تهدیدهای متعددی مواجه هستیم بیان کرد: از نظر من تهدیدهای موجود در حوزه شهرنشینی تا حد زیادی به مسئله عدم تعادل بستگی دارد، مسئلهای که با توزیع نا مناسب جمعیت در سرزمین، انباشت جمعیت در شهرهای بزرگ، حاشیهنشینی بسیار گسترده، عدم ضرورت باز آفرینی شهرها از درون و پوسیدگی آن ها و رشد سریع شهرنشینی طی حدودا ۶ دهه متوالی در کشور وضعیتی سخت و نحوه الگوی نا مناسب سکونت گزینی را در نظام جمعیتی کشور ایجاد کرده است.
وی اضافه کرد: قطعا همه شما در هنگام صبح و زمانی که از خانه خارج میشوید شاهد ترافیک و مشکلاتی در نظام حمل و نقل، محیط زیست، کیفیت زندگی و هزاران مسئله دیگر در شهرها هستید که افراد جامعه با آن درگیر هستند.
عضو کابینه دولت دوازدهم با اشاره به تهیه ۵ برنامه توسعه از پیش از انقلاب اسلامی تا کنون بیان کرد: مردم ایران از سال ۱۳۲۷ شاهد نظام برنامه ریزی در کشور هستند، هم اکنون ۷۰ سال از آن زمان میگذرد که قطعا زمان کمی محسوب نمیشود، اما با توجه به این موضوع آنچه که امروز شاهد آن هستیم وضعیت قابل قبول برای جامعه ایران و مسلمانان نیست.
وزیر راه و شهرسازی همچنین با اشاره به این مطلب که در حال حاضر ۱۱ میلیون حاشیه نشین و ۸ میلیون ساکن بافت فرسوده در کشور وجود دارد گفت: هم اکنون یک سوم از جمعیت شهری ایران در وضعیت نا بسامانی زندگی میکنند که نشان دهنده عدم تعادل بسیار شدید در کشور است، مسئلهای که بدون شک یک شعار نبوده و نمیتوان نسبت به آن بی توجه بود.
آخوندی با تأکید بر اینکه بر اساس اسناد و لیست اقدامات انجام گرفته در حوزه شهرسازی نمیتوانیم بگوییم که در این حوزه کاری انجام نگرفته است گفت: به واقع با وجود انجام تمامی این اقدامات آیا میتوانیم بگوییم که در زمان فعلی به رفاه نسبی در کشور رسیدهایم؟ آمار کلی نشان میدهد که در حال حاضر ۲۷ میلیون واحد مسکونی و ۲۴ میلیون خانوار در کشور وجود دارد، با وجود آن که خانه بیشتر از خانوار وجود دارد ولی شاهد توزیع قابل قبولی در کشور نیستیم چرا که همچنان ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار خانه خالی و ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار خانه دوم در سراسر ایران به چشم میخورد.
این مقام مسئول خاطر نشان کرد: این در حالی است که ما در زمان کنونی شاهد ۱۹ میلیون نفر در وضعیت بدمسکنی (حاشیه نشین و ساکن در بافت فرسوده) بوده و کشور را در وضعیت عدم تعادل بسیار بسیار بزرگی میبینیم.
آخوندی تعادل پایدار را یکی از مهم ترین مباحث موجود در حوزه مهندسی اعلام کرد و گفت: به روشنی معلوم است که با وجود عدم تعادل در کشور، تعادل پایدار در شهرها به وجود نمیآید، مسئلهای که باید در سیاست، حوزه آکادمیک و برنامه ریزی به آن توجه شود.
عضو کابینه دولت دوازدهم عدم تعادل در یک جامعه و شهر را دارای ظهور و جلوههای متعدد در آن منطقه دانست و گفت: بزرگترین مشکل ما در حال حاضر وجود تصور حل مشکل با شعار است، اما باید به این نکته توجه کنیم که آیا شعار بزرگتر از مسکن مهر در بخش مسکن در کشور سابقه اجرایی داشته است؟ اقدامی که این حجم از منابع کشور را درگیر خود کرد ولی در نهایت نتوانست تعادل لازم در شهر را ایجاد کند. بیاییم فکر کنیم که آیا این اقدام کمکی به ایجاد تعادل در کشور کرد و یا فرآیند عدم ایجاد آن را تشدید کرد؟
وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: من به واقع از صاحب نظران میخواهم که راجع به این موضوع، عمیقا فکر کنند، چرا که این مورد با راه حل فوری، شعار و کیمیاگری حل نمیشود.
آخوندی در نگاهی به اقدامات و اتخاذ راهکارهای اجرایی متفاوت از دوران قبل از انقلاب تا کنون گفت: متأسفانه احداث شهرکهای پیرامونی در نقاط مختلف کشور و ایجاد پروژههای بزرگ مقیاس از قبل از انقلاب تا تهیه و اجرای طرح های آماده سازی زمین و ایجاد شهرهای جدید پس از انقلاب همواره به سمت مداخله دولت در زندگی و یا اجرای پروژهها با هدایت دولت در کشور پیش رفت، اموری که در فرآیند اجرا مبتنی بر مداخله مستقیم در زندگی شهری به انجام میرسید.
این مقام مسئول در این باره افزود: در حال حاضر پس از گذشت ۷۰ سال به جایی رسیدهایم که میتوانیم ارزیابی کنیم آیا این مداخلهها به زندگی متعادل کمک کرده است یا خیر؟ این مسئله که ما در نهایت شاهد تراکم ۴.۸ نفری مردم در یک کیلومتر مربع در حاشیه جنوبی کشور و کنار دریا و از طرفی دیگر تراکم ۱۰۰۰ نفری در یک کیلومتر مربع در تهران باشیم، مسئلهای بسیار پیچیده و غیر قابل تداوم خواهد بود.
آخوندی بیان کرد: زمان فعلی فرصتی خوبی برای ما به شمار میرود چرا که تحولات شهری در ایران، مراحل نهایی خود را طی کرده و رشد شتابان را از دست داده است پس به نظر میرسد که هم اکنون به طور تقریبی با ثباتی در تغییر و تحولات جمعیت شهری در کشور روبهرو هستیم.
به گفته وی نتایج سرشماری مرکز آمار، تهران در سال ۹۰ دارای جمعیتی بالغ بر ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بوده و تا سال ۹۵ به طور میانگین هر سال رشدی ۸۰ هزار نفری را تجربه کرده است که در این مدت نیز پروانه ساخت بیش از ۷۰۰ هزار خانه مسکونی نیز صادر شده است، مواردی که همگی نشان میدهد تحولات جمعیتی دیگر کشش قبل را نداشته و مراحل نهایی خود را سپری میکند.
وی این شرایط را فرصت مغتنمی برای سیاستگذاران و مردم جامعه در تحقق امر بازآفرینی دانست و گفت: قطعا این ۲ گروه میتوانند در فرصت پیش آمده در خصوص مسئله کیفیت، اشتغال، هویت و ... بیشتر فکر کنند.
عضو کابینه دولت دوازدهم افزود: به عقیده من، ما باید خود شهروندان را در محور سیاستگذاریهای خود قرار داده و میل و اشتهای دولت نسبت به مداخله در زندگی مردم را از بین ببریم.
آخوندی با اشاره به تجربه ۴۰ ساله خود در امور سیاستگذاری و مطالعات انجام داده پیرامون نظامهای برنامهریزی در کشور بیان کرد: من پس از این مدت به این نتیجه رسیدم که در آخر کار توسعه تنها با افزایش توان و ظرفیت شهروندان صورت میگیرد، ما باید بپذیریم که دولت نمیتواند جانشین آدمها شود چرا که آنها افرادی بالغ، عاقل و رشید بوده و خود میتوانند زندگیشان را بسازند.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: این مسئله که ما ۲ میلیون خانه ساخته و به جای مردم در نوع احداث و معماری و مکان آن تصمیم بگیریم نتیجه مطلوب را نمیدهد، قطعا گفتن این سخنان ساده بوده ولی عمل به آنها بسیار دشوار است، این که ما از خود خواهی خود به عنوان یک سیاستگذار در امور اجرایی دست برداریم اقدام سختی به شمار میرود.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه وظیفه اصلی ما توانمند سازی مردم در همه ابعاد اجتماعی، فرهنگی، مالی و ... است گفت: زمانی که دولت به انجام طرح های آماده سازی در پیرامون شهر میپردازد نتیجه اش پوسیدگی در مرکز شهر خواهد شد.