راهکار غیردستوری کاهش نرخ سود بانکی

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن،محمد هاشم بت شکن امروز در «بیست  وهفتمین همایش سالانه سیاست های پولی و ارزی؛ثبات مالی،بستر رشد اقتصادی پایدار» با بیان اینکه تاکنون عمده مباحث مطرح شده در خصوص راهکار حل مشکلات دارایی های سمی و منجمد بانک ها،حول و حوش کاهش «دستوری» نرخ سود سپرده های بانکی در جریان بوده است،گفت:چهار راهکار مهم برای حل مشکل دارایی های منجمد و سمی بانک ها وجود دارد که می توان با استفاده از آن ها نه تنها نرخ سود سپرده های بانکی را به صورت غیر دستوری کاهش داد بلکه با استفاده از این روش ها زمینه خروج دارایی های سمی از طرازنامه بانک ها نیز فراهم می‌شود.

وی افزود:رسیدن به یک باور مشترک در میان بالاترین سطوح مدیریتی کشور در خصوص بحران نظام بانکی در ارتباط با دارایی های سمی و منجمد،اراده راسخ در میان روسای سه قوه مقننه،مجریه  وقضاییه برای مداخله در موضوع و حل بحران ایجاد شده،ایجاد نهاد مدیریت دارایی ها برای شناسایی مشکلات و عملکرد به موقع در زمان بحران و همچنین طراحی نقشه راه عملیاتی برای حل بحران، مهمترین راهکارهایی است که در این زمینه وجود دارد.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی تقریبا همه بانک ها برای ادامه حیات ناچار به تامین مالی گران قیمت  وپرداخت سود به سپرده ها با نرخی بالاتر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار هستند،گفت:در خصوص دارایی های سمی و منجمد بانک ها باید بحث از ریشه ها  وعلل این پدیده فراتر برود و با نگاهی واقع بینانه تر این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد.

بت شکن ادامه داد:واقعیت این است زمانی که به دلیل حجم بسیار بالای دارایی های منجمد عملا بانک ها با بحران تامین مالی مواجه شده اند چگونه می توان انتظار داشت که به نرخ های مصوب پایبند بمانند؟

وی خاطرنشان کرد: بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی بانک مرکزی که به روز رسانی آن مربوط به اردیبهشت ماه امسال است،مجموع دارایی های نظام بانکی کشور 1700 هزار میلیارد تومان است و مانده تسهیلات نظام بانکی نیز به عدد 1000 هزار میلیارد تومان می رسد.همچنین 45 درصد از مجموع دارایی های نظام بانکی هم اکنون در چهار بخش مطالبات غیرجاری،اموال تملیکی،مطالبات بانک ها از دولت و سرمایه گذاری در شرکت ها،بنگاه ها وسایر داراییهای بانکی منجمد شده است که معادل حدود 765 هزار میلیارد تومان است.

بت شکن با بیان اینکه از سوی دیگر 50 درصد از تسهیلات ارائه شده به متقاضیان از سوی سیستم بانکی کشور پول نقد و  تازه(fresh money) نبوده است به این معنا که ناشی از امحال،تقسیط و تجدید تسهیلات قبلی است،گفت:با محاسبه این میزان،مجموعا حدود 1265 هزار میلیارد تومان از کل دارایی های نظام بانکی کیفیت لازم را برای ایجاد جریان نقدی برای بانک ها ندارد؛به این ترتیب در شرایطی که حدود 70 درصد از دارایی های بانک ها به اصطلاح دارایی های «فاقد کیفیت»لازم برای ایجاد جریان نقدی هستند چگونه می توان انتظار داشت که بانک ها به اشکال مناسب،با کاهش سود سپرده ها و تسهیلات،حجم مناسبی از تسهیلات بانکی را برای متقاضیان فراهم کنند؟

وی افزود:در شرایطی که معضل جریان نقدی داراییها هم اکنون برای بانکها تبدیل به یک بحران شده است و بانک ها در نتیجه مواجهه با تنگنای مالی مجبور به جذب منابع گران قیمت و پرداخت نرخ های بالاتر سود به سپرده گذاران در رقابت با سایر بانک ها هستند مدیران بانک ها دو راهکار بیشتر پیش روی خود ندارند؛یکی از این راهکارها پرداخت تسهیلات به کسب و کارهای پرریسک با نرخ بازدهی بالا است؛در غیر اینصورت بانک ها می توانند به جای پرداخت تسهیلات منابع خود را به صرف سرمایه گذاری و بنگاه داری کنند.

بت شکن ادامه داد:همین وضعیت در حال حاضر در برخی بانک های کشور وجود دارد و مشاهده می شود که تنها حدود 30 تا 40 درصد از مجموع دارایی های آن ها صرف پرداخت تسهیلات به متقاضیان می شود و مابقی در سایر حوزه های جذاب تر هزینه شده است.

وی با بیان اینکه هم اکنون مشکل دارایی های سمی و منجمد در نظام بانکی کشور تبدیل به یک بحران شده و از حالت طبیعی خارج شده است،گفت:اولین راه حل برای مواجهه با این بحران ایجاد یک باور مشترک در خصوص غیر عادی بودن شرایط نظام بانکی در بالاترین سطوح مدیریتی کشور است که به نظر می رسد در حال حاضر زمینه های ایجاد این باور مشترک فراهم شده است.

بت شکن ادامه داد:از سوی دیگر راهکار دوم در ایجاد یک عزم و اراده راسخ و ملی در میان سران سه قوه برای مداخله و حل  وفصل این بحران خلاصه می شود و در وهله سوم لازم است یک نقشه راه عملیاتی و اجرایی با پذیرش تمام عواقب و مسئولیت های ناشی از جراحی در نظام بانکی کشور از سوی رده های مدیریتی ارشد دولتی و نظام بانکی،طراحی شود که بر مبنای آن راهکارهای اجرایی برای حل بحران اندیشیده و اجرایی شود.

مدیرعامل بانک مسکن همچنین ایجاد نهاد مدیریت دارایی ها برای بررسی وضعیت دارایی های سمی و بحران های مالی نظام بانکی و سپس تک تک بانک ها و موسسات مالی و اعتباری را از دیگر راهکارها  والزامات رسیدگی به شرایط فعلی نظام بانکی کشور به خصوص در ارتباط با بحث دارایی های سمی و منجمد عنوان کرد و گفت:تا زمانیکه مشکل دارایی های سمی بانک ها حل نشود افزایش سرمایه بانک ها نیز راه حل دائمی و موثر محسوب نمی شود.

وی ادامه داد:به نظر می رسد در شرایط فعلی تنها راهکار عملیاتی برای حل مشکل دارایی های سمی و منجمد برداشت از منابع صندوق توسعه ملی برای حل بحران و سپس تبدیل دارایی های منجمد به اوراق بهادار و فروش آن ها به متقاضیان است.از این طریق دولت عملا می تواند با دخالت موثر در این زمینه بانک ها را از بحران خارج کند.