چشم انداز مثبت بخش خصوصی در ایران

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، «بانک جهانی» بر اساس آمارهای «پایگاه‌ داده‌ای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در زیر ساخت‌ها »، وضعیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی کشورها در زیر ساخت‌ ها را مورد بررسی قرار داده است. زیر ساخت‌های مناسب از اصلی‌ ترین مؤلفه‌ها برای توسعه اقتصادی کشورها است. در این رابطه برخی بر این باورند که سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها تنها وظیفه دولت‌ هاست. اما به عقیده کارشناسان ورود بخش خصوصی به این حوزه می‌تواند با افزایش کارایی و بهره‌ وری همراه باشد. در واقع دولت‌ها می‌توانند با ایجاد انگیزه در بخش‌هایی که تمایل به سرمایه‌گذاری در آنها اندک است، مشارکت بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری در‌ آنها را افزایش دهند. به گزارش این نهاد در سال 2016 حجم مشارکت بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری زیر ساخت‌ها در بسیاری از کشورها افزایش یافته است، گرچه برخی از کشورها نیز با روند نزولی در این مشارکت مواجه شده‌اند. «بانک جهانی» در تمجید از عملکرد ایران در این حوزه، از نخستین سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بخش حمل‌ و نقل به ثبت رسیده طی 10 ساله گذشته در سامانه داده‌ای این نهاد خبر داده است. در واقع این پروژه مربوط به توسعه بندر چابهار است که ارزش سرمایه‌گذاری آن به 235 میلیون دلار می‌رسد.

بر اساس آمارهای این پایگاه‌ داده‌ای، ایران از سال 1990 تا 2016 تعداد 11 پروژه سرمایه‌گذاری زیر ساختی که توسط بخش خصوصی سرمایه‌گذاری شده باشد، به ثبت رسانده است، سرمایه‌گذاری‌هایی که در سه بخش صنعت برق (4 پروژه به ارزش 808 میلیون دلار)، ارتباطات (6 پروژه به ارزش 4/1 میلیارد دلار) و حمل‌ و نقل (یک پروژه به ارزش 235 میلیون دلار) صورت گرفته و در مجموع ارزشی بالغ بر 5/2 میلیارد دلار دارد. همچنین بر اساس این آمارها، بخش زیرساخت‌ مخابراتی اصلی‌ترین میزبان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی طی سال‌های اخیر در ایران بوده است. بر این اساس از سال 1990، اصلی‌ترین پروژه‌های زیر ساختی ایران که توسط بخش خصوصی تأمین مالی شده‌اند عبارتند از: «ام‌ تی‌ ان ایرانسل» با سرمایه‌گذاری 3/4 میلیارد دلاری، «نیروگاه خورشیدی/سی‌ سی‌ ان‌ جی یزد» با سرمایه‌گذاری 475 میلیون دلاری، «نیروگاه برق اصفهان» با سرمایه‌گذاری 380 میلیون دلاری، «شرکت مخابرات ایران» با سرمایه‌گذاری 370 میلیون دلاری، «نیروگاه برق بوشهر» با سرمایه‌گذاری 270 میلیون دلاری، «توسعه بندر چابهار» با سرمایه‌گذاری 235 میلیون دلاری، «تالیا» با سرمایه‌گذاری 200 میلیون دلاری، «شبکه تلفن همراه اصفهان» با سرمایه‌گذاری 163 میلیون دلاری و «شبکه تلفن همراه منطقه آزاد کیش» با سرمایه‌گذاری 10 میلیون دلاری.

به گزارش «بانک‌ جهانی‌»، پنج کشوری که بیشترین حجم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در زیر ساخت‌ها را در سال 2016 داشته‌اند عبارتند از‌ برزیل (15/2 میلیارد دلار)، چین (11/4 میلیارد دلار)، کلمبیا (10/1 میلیارد دلار)، اندونزی (6/9 میلیارد دلار) و فیلیپین (5/4 میلیارد دلار). در واقع بخش خصوصی در این پنج کشور در مجموع سرمایه‌گذاری 49/1 میلیارد دلاری را به ثبت رسانده است. بر اساس این گزارش، در سال 2016 سه بخش انرژی (با 162 پروژه به ارزش 43/8 میلیارد دلار)، حمل‌ و نقل (با 53 پروژه به ارزش 25/7 میلیارد دلار) و آب‌ و فاضلاب (با 27 پروژه به ارزش 1/9 میلیارد دلار) بیشترین میزان جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در زیر ساخت‌ها را داشته‌اند. همچنین در سطح جهانی، حوزه انرژی‌های تجدید پذیر یکی از جذاب‌ ترین بخش‌ها برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی محسوب می‌شود. به گزارش این نهاد، در سال 2016، چهل‌ و سه کشور توانستند حداقل یک پروژه که توسط بخش خصوصی سرمایه‌گذاری شده باشد در «پایگاه داده‌ای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در زیر ساخت‌ها» به ثبت برسانند که ایران یکی از آنهاست. اصلی‌ترین منبعی که بخش خصوصی در تأمین مالی سرمایه‌گذاری زیر ساخت‌ها از آنها استفاده کرده، «بدهی » بوده است که بر اساس آمارهای سال 2015 سهم آن به 67 درصد از کل منابع تامین مالی رسیده است.