وجه تمایز الگوی جدید نوسازی بافت فرسوده

محمدسعید ایزدی معاون شهرسازی و معماری شهرداری در گفت وگو با پایگاه خبری بانک مسکن- هیبنا، در تشریح جزئیات الگوی جدید نوسازی و بهسازی بافت ­های ناکارآمد شهری اظهار کرد: اجرای این طرح از بافت ناکارآمد شهر تهران آغاز شود، بخشی از طرح که در تهران اجرای آن آغاز می ­شود «طرح مسکن پیشگام» نام گرفته است. در اجرای این طرح سعی شده است از میان گونه­ های مختلف بافت، فعلا نوسازی برخی گونه­ های امکان­ پذیر در دستور کار قرار گیرد. از این رو تصمیم گرفته شده است نوسازی بافت­ فرسوده یا ناکارآمد از مناطق و محدوده ­هایی که امکان تحقق آنها وجود دارد شروع شود. به همین دلیل اجرای این طرح در مرحله نخست بافت­ های تاریخی را شامل نمی ­شود و همین طور بافت ­های حاشیه­ ای نیز به ندرت در ابتدای اجرای این طرح مورد توجه قرار می ­گیرند بنابراین در مدل پیشنهادی محدودیت حوزه جغرافیایی نیز لحاظ شده است.

وی با اشاره به پیش ­بینی سه سطح مواجهه با بافت ­های فرسوده شامل «محلی‌سازی»، «محله‌سازی مرحله‌ای» و «محله‌سازی جایگزین»، در پاسخ به این سوال که کدام یک از این سه سطح در مراحل نخست اجرایی­ تر برای شهر تهران خواهد بود، عنوان کرد: در بسته پیشنهادی اعلام شده برای شهر تهران سطح یک و دو فعلا بیشتر تمرکز می­ کنیم 80 درصد برنامه پیشنهادی سطح یک و دو را در بر می ­­گیرد و سطح سه فقط 20 درصد از اجرای طرح را در برمی ­گیرد.

دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری کشور با بیان اینکه این طرح نسبت به سایر الگوهای بازآفرینی شهر دارای مزیت­ هایی ویژه ­ای است، به مزیت­ های اجرای این الگو برای بافت فرسوده تهران اشاره کرد و افزود: یکی از وجوه انگیزشی برای ورود سرمایه ­گذاران و تسهیل ­گران پیش­ بینی تسهیلات بانکی است که امیدواریم شرایط پرداخت آن مهیا شود و به تصویب شورای پول و اعتبار برسد.

وی ادامه داد: دومین وجهی که در این مدل انگیزه ایجاد می ­کند توانمندی طرف تقاضا است. در این مدل پیشنهادی، یک روش تامین مالی مورد موافقت رئیس جمهوری قرار گرفت که بر اساس آن صندوق پس­ انداز مسکن یکم از محل صندوق ملی معادل یک هزار میلیارد دلار تجهیز منابع شود تا امکان پرداخت تسهیلات تا سقف 160 میلیون تومان با نرخ سود 8 درصد به متقاضیان خرید مسکن در این پروژه­ ها فراهم شود. بنابراین خریداران این توانمندی را پیدا می ­کنند که از ساخت و سازهای در حال انجام در قالب این الگو برخوردار شوند و امکان خرید این واحدها را داشته باشند در عین حال سازنده­ ها انگیزه و اطمینانی برای ساخت و ساز در این مناطق را پیدا می ­کنند.

معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی به سومین وجه مزیت این الگو اشاره کرد و گفت: سومین وجه این طرح مشارکت اهالی این مناطق در اجرای پروژه ­ها است. ما اصرار داریم مالکین زمین در این محدوده­ ها جز شرکای اصلی در اجرای این پروژه ­ها باشند. یعنی 50 درصد از آورده این سرمایه­ گذاری­ ها از طریق املاک مالکین تامین می­ شود. بنابراین به طور قطع و یقین یک بخش اصلی که همیشه دغدغه سازنده­ ها است و آن هم مشکل تملک زمین در این محدوده ­ها است و مسائل حقوقی متراتب تملک در این محدوده ­ها است کاملا مرتفع می ­شود و همین موضوع ضرورت حضور نهادی به نام تسهیل­ گر است را نشان می ­دهد تا بتواند با مالکین وارد مذاکره ­شود و مردم را به نوسازی تشویق و ترغیب ­کند.

به گفته وی اگر این سه وجه کنار هم گذاشته شود در این مدل دغدغه­ سازنده­ ها به لحاظ بحث تملک، فروش واحدها و تامین منابع مالی برای ساخت برطرف می­ شود اما در مدل­ های قبلی تقریبا تمام این موارد مساله­ ساز بود. بنابراین در صورتی که هر سه وجه تحقق پیدا کند اطمینان داریم که توسعه­ گرهای زیادی برای ورود به این محدوده ها پیش قدم می ­شوند.